Khảo sát thực trạng tình hình phân phối và kiến thức của khách hàng về sử dụng kháng sinh ở Việt Nam và vấn đề liên quan
Thực hành liên quan đến phân phối và sử dụng kháng sinh tại Nhà thuốc hiện còn nhiều điểm tồn tại do những quan điểm sai lầm về sử dụng thuốc cũng như áp lực giá tăng doanh số, đặc biệt là bán kháng sinh không theo đơn, góp phần gia tăng áp lực sử dụng kháng sinh không hợp lý và tình trạng kháng thuốc tại cộng đồng ngày càng tăng .
Phân tích thực trạng, tìm hiểu nguyên nhân liên quan từ các góc nhìn khác nhau từ Dược sĩ, Bác sĩ, người bệnh/người nhà mua thuốc, cơ quan quản lý... giúp định hướng cho các cơ quan chức năng liên quan can thiệp cả ở góc độ quản lý, chuyên môn và truyền thông giáo dục về kháng thuốc và sử dụng kháng sinh hợp lý, từng bước cải thiện thực trạng này.
Khảo sát thực hiện ẩn danh trên hơn 1600 khách hàng có mua kháng sinh tại 360 nhà thuốc trên địa bàn 9 tỉnh, thành phố. Qua đó tập trung phân tích mối quan hệ, góc nhìn và vai trò của khách hàng/người mua thuốc đã ghi nhận một số yếu tố đáng chú ý:
- Tổng cộng có 480 trong số 1626 người tham gia được khảo sát đã mua thuốc kháng sinh, 81,7% trong số đó không có đơn thuốc, liên quan đến 29 loại kháng sinh khác nhau.
- Trong 86,4% trong số này, những người tham gia đã được người bán thuốc kê đơn.
- Hầu hết các loại kháng sinh đã được bán để điều trị nhiễm trùng đường hô hấp (61,4%), với kháng sinh amoxicillin và cephalexin thường được bán nhất.
- Chỉ có một phần năm người tham gia hiểu rằng họ đã vi phạm pháp luật bằng cách mua thuốc kháng sinh mà không cần kê đơn.
- Những người tham gia mua thuốc kháng sinh mà không cần kê đơn có nhận thức thấp về nguyên tắc sử dụng kháng sinh và thời gian điều trị (p <0,05).
- Dưới 50% đồng ý có đơn thuốc của bác sĩ khi mua thuốc kháng sinh trong tương lai. Nghề nghiệp tự do (OR = 0,52, 95% CI = 0,83, 0,96) và trình độ học vấn thấp hơn (OR = 0.49, 95% CI = 0.25–0.96).
Nhìn chung, để cải thiện vấn đề này nên tăng tiền phạt và giám sát các nhà thuốc , tăng cường các chiến dịch truyền thông và giáo dục để hạn chế tự mua thuốc kháng sinh ở Việt Nam và giảm sức đề kháng.
Nghiên cứu được thực hiện bởi nhóm nghiên cứu của Bộ môn Tổ chức Quản lý Dược, trường Đại học Dược Hà Nội (có sự tham gia của cán bộ trung tâm DI & ADR), vừa được công bố trên tạp chí Antibiotics.
Nguồn bài nghiên cứu: https://www.mdpi.com/2079-6382/11/8/1091/htm